Ήταν άνοιξη του 1992, μετά από έναν ευχάριστο χειμώνα με πολλή αναρρίχηση στα ελληνικά βουνά, και καθώς το καλοκαίρι πλησίαζε, όνειρο κάθε νέου ορειβάτη ήταν να ταξιδεύσει στην Ευρώπη και να σκαρφαλώσει στις Άλπεις.
Το πάθος να εμπλουτίσεις τις γνώσεις σου, να αποκτήσεις εμπειρίες παρόμοιες με αυτές που άκουγες από παλιότερους, αποτέλεσε την αφορμή ώστε να βρεθούμε σε μια ορθοπλαγιά των Άλπεων.
Αυτό που βιώνεις με την ορειβασία δεν είναι μόνο η πρόκληση να κατακτήσεις μια κορυφή, αλλά η εξερεύνηση των δυνατοτήτων σου, και της ικανότητας σου να τις ξεπεράσεις.
Η σκέψη μας τριγύριζε από καιρό σε κάτι που δεν είχε γίνει από Έλληνες, δεν θα μας πείραζε η αποτυχία, αλλά αν όμως το τολμούσαμε και πετυχαίναμε, θα ανοίγαμε μια νέα σελίδα στην Ελληνική Ορειβασία. Έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση, η επιλογή έγινε, Βόρεια του Matterhorn, η Διαδρομή των αδερφών Schmid 1.200 μέτρα κάθετου πάγου και βράχου.
Η Διαδρομή των αδερφών Schmid 1.200m ED1
Η βόρεια ορθοπλαγιά του Matterhorn ανήκει, μαζί με την βόρεια των Grand Jorasses και του Eiger, στις μεγαλύτερες και πιο φημισμένες ορθοπλαγιές των Άλπεων.
Στην αρχή προσπαθήσαμε να ενταχτούμε σε κάποιο από τα προγράμματα της Ομοσπονδίας που πραγματοποιούσε στις Άλπεις για νέους ορειβάτες, αμέσως όμως ήρθε η απόρριψη και η απογοήτευση.
Αυτό μας έκανε πιο δυνατούς, έπρεπε να βρούμε δουλειά και να μαζέψουμε χρήματα, εγώ ήμουν φοιτητής και ο Παύλος με το απολυτήριο του στρατού.
Όσο για τον εξοπλισμό τον συγκεντρώσαμε με πολύ κόπο από φίλους και δανειστήκαμε υλικά που κάποια από αυτά δεν ήταν και τόσο κατάλληλα για αυτού του είδους το εγχείρημα, όμως έπρεπε να το τολμήσουμε με αυτά που έχουμε, δεν υπήρχε άλλη βοήθεια και δώσαμε το ραντεβού όταν θα ήμασταν έτοιμοι.
Είναι 3 Αυγούστου και βρισκόμαστε στην Λεπτοκαρυά Κατερίνης.
Το ταξίδι μας αρχίζει μέσα από την εμπόλεμη Γιουγκοσλαβία με λεωφορείο που μεταφέρει Τσέχους τουρίστες, από εκεί με άλλο λεωφορείο ή τρένο θα διασχίζαμε την Ευρώπη και με πολύ φτηνό τρόπο θα φτάναμε Ελβετία.
Τελικά μετά από 6 μέρες περνώντας από Γιουγκοσλαβία, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Γερμάνια, Αυστρία, και με πολύ ωτοστόπ, φτάσαμε επιτέλους ανακουφισμένοι στο κάμπινγκ του Zermatt.
Επιτέλους στο σταθμό του Glacier Express με προορισμό το Zermatt
Το Zermatt είναι ένα χωριό περιτριγυρισμένο από βουνά, αυτό που ξεχωρίζει όμως είναι το Matterhorn 4.478m.
Οι μέρες που έχουμε στη διάθεση μας είναι μετρημένες και αυτό που χρειαζόμαστε για αρχή είναι κατάλληλη προετοιμασία και εγκλιματισμό στο υψόμετρο.
Μετά από πολύ κόπο και ένα μακρύ ταξίδι βρισκόμαστε στην αφιλόξενη βόρεια ορθοπλαγιά του Matterhorn.
Έχει προηγηθεί η αναρρίχηση μας σε δυο βουνά το Obergabelhorn 4.062m και το Rimpfischorn 4.198m με πάρα πολλά απρόβλεπτα τα οποία δε μας έβγαλαν από τον αρχικό μας στόχο.
Ο λόγος της αναρρίχησης των δυο αυτών βουνών ήταν ότι στο πρώτο η ορθοπλαγιά βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Η παρατήρηση της διαδρομής, η ποσότητα χιονιού πάγου, καθώς και το διάστημα που την βλέπει ο ήλιος για πιθανές λιθοπτώσεις ή χιονοστιβάδες θα μας βοηθούσε να κατανοήσουμε περισσότερο το βουνό και την ορθοπλαγιά.
Το δεύτερο βουνό το διαλέξαμε για έναν και μόνο λόγο, να σκαρφαλώσουμε την κόψη που είχε σκαρφαλώσει πριν πολλά χρόνια ο Γιώργος Μιχαηλίδης μαζί με ξένους ορειβάτες στις 15 Ιουλίου 1965.
Η ανάβαση του πιο εύκολη, αλλά μας ταξίδευσε σε άλλες εποχές όταν, καθώς ψάχναμε το παλιό ημερολόγιο του βουνού, ανακαλύψαμε τις υπογραφές του Γ. Μιχαηλίδη και Ε. Μάιδου.
Ημέρα 1
17 Αυγούστου 1992
Έχουμε πάρει πρωινό λίγα μετρά μακριά από το καταφύγιο Horli, προφυλαγμένοι από μερικές ξερολιθιές σε ένα πολύ ψυχρό περιβάλλον. Η σκέψη μας είναι να ετοιμαστούμε γρήγορα και να αρχίσουμε την κατάβαση στον παγετώνα πριν αρχίσουν να πέφτουν πέτρες από τον κόσμο που σκαρφαλώνει την κόψη Horli.
Το χάραμα μας βρίσκει στο πρώτο βράχινο σκαλοπάτι, το ξεπερνάμε και αρχίζει η πρώτη εμφάνιση από πέτρες, μια πετυχαίνει το κράνος του Παύλου και μια περνά ξυστά από δίπλα μου.
Αρχίζουμε να τραβερσάρουμε γρήγορα και φτάνουμε στο σημείο όπου ξεκινά η διαδρομή, είμαστε σε πιο ασφαλές μέρος στη βάση της παγωμένης πλαγιάς, η διαδρομή φαίνεται προσιτή αλλά εδώ πρέπει να πάρουμε την κρίσιμη απόφαση, μια ευχή να πάνε όλα καλά, από δω και πέρα δεν υπάρχει επιστροφή, δίνουμε τα χέρια ένα χαμόγελο και ξεκινάμε.
Στο πρώτο τμήμα της διαδρομής ανεβαίνουμε πολλά μέτρα πάγου, οι πρώτες σχοινιές φεύγουν γρήγορα και η ψυχολογία μας είναι ανεβασμένη.
Κραμπόν, πιολέ και παγόβιδες μπαίνουν με πολλή άνεση και ασφάλεια, πάμε πολύ καλά, αλλά οι δυσκολίες τώρα αρχίζουν όταν θα πρέπει να τραβερσάρουμε δεξιά σε σπασμένο πεδίο.
Στην βάση του Obergabelhorn 4.062m
Οι τραβέρσες είναι πολύ απαιτητικές, κάθετες πλάκες βράχου καλυμμένες με λεπτό στρώμα πάγου είναι κάτι που δεν το αποφεύγεις και δεν ασφαλίζονται εύκολα.
Καλό ρελέ και ο Παύλος είναι ήδη στα πρώτα μετρά, ο καιρός μέχρι στιγμής είναι ο καλύτερος σύμμαχος, ηλιόλουστη μέρα με ελάχιστο κρύο και χωρίς αέρα, ότι πρέπει για να απολαύσουμε τη μαγεία του σκαρφαλώματος, όμως η πρώτη ατυχία μας χτυπά.
Το μεταλλικό πιαστράκι από το κραμπόν του σχοινοσυντρόφου μου φεύγει και το ένα τμήμα το μπροστινό αιωρείται στο κενό, αμέσως κάνει ρελέ και έρχομαι κοντά του, οι επόμενες στιγμές που θα ακολουθήσουν είναι από τις πιο κρίσιμες της ζωής μου.
Πρέπει να διορθώσουμε το πρόβλημα και δεν είμαστε σε καλό σημείο, αποφασίζουμε να τραβερσάρουμε πιο δεξιά που φαίνεται ένα πατάρι.
Ανταλλάσουμε υλικά και αρχίζω να τραβερσάρω, οι μύτες από τα κραμπόν ίσα που καρφώνονται στο λεπτό στρώμα πάγου, πολύ προσεκτικά απομακρύνομαι και αναζητώ σημείο ασφάλισης, κάνω ρελέ.
Μέχρι το πατάρι θα χρειαστώ μια ακόμα σχοινιά ώστε να βρεθώ σε ασφαλές σημείο και να μπορέσουμε να διορθώσουμε το πρόβλημα του Παύλου.
Έχω φύγει αρκετά μετρά από το ρελέ, το λεπτό στρώμα πάγου δε μου αρέσει καθόλου, οι επόμενες κινήσεις μου γίνονται με πολύ προσοχή.
Στο πρώτο τμήμα της διαδρομής
Σταματώ και προσπαθώ να στερεωθώ σε αυτόν τον κάθετο τρελό κόσμο, βρίσκω μια πολύ καλή σχισμή ώστε να βάλω ασφάλεια, πρέπει να βγάλω τα γάντια μου, βάζω στο στόμα μου τη μια άκρη και την τραβώ, το ένα γάντι είναι χωμένο στο στήθος, τα πιολέ κρέμονται από τους καρπούς μου, πρέπει να βγάλω και το άλλο γάντι και τότε ακούγεται το τρίξιμο του λεπτού πάγου, σπάει το μεγαλύτερο κομμάτι που στηρίζομαι και η γη κάτω από τα ποδιά μου εξαφανίζεται, πριν καλά καταλάβω τι γίνεται βρίσκομαι στο κενό να φεύγω προς τα πίσω.
Αρχίζω να πέφτω, κάνω ένα μεγάλο εκκρεμές και καταλήγω 20 μετρά κάτω από τον Παύλο. Το ρελέ μας κρατάει, έχω παρασύρει μαζί μου πέτρες και αισθάνομαι να πονώ στα γόνατα και τους αγκώνες ευτυχώς το σακίδιο με προστατεύεσαι στα πλευρά.
Είκοσι μετρά πιο πάνω ο Παύλος μου φωνάζει αν είμαι καλά.
Προσπαθώ να σταθεροποιηθώ, έχω γίνει ένα κουβάρι με τα υλικά, διαπιστώνω πως είμαι καλά αλλά κάτι μου λείπει από το χέρι, είναι το ένα μαρτόν το οποίο έχει εξαφανιστεί κάπου στο βάθος του παγετώνα.
Ήταν το αγαπημένο μου μιας και το είχε κατασκευάσει ένας φίλος σε κάποιο χυτήριο στη Λάρισα.
Αυτή είναι μια πολύ άσχημη εξέλιξη, χωρίς κραμπόν ο Παύλος και με ένα μαρτόν εγώ, ακόμα και η επιστροφή είναι πάρα πολύ δύσκολη.
Νιώθουμε ότι πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να πάρουμε σωστές αποφάσεις, μόνο ενωμένοι θα βγούμε από αυτό το αδιέξοδο.
Έχουμε πλέον πολύ βασικές τεχνικές ελλείψεις και πρέπει να βρούμε γρήγορα λύση.
Θυμάμαι τότε τον ρώτησα “γαμώτο τι κάνουμε τώρα” και μου απάντησε, “είμαστε καλά, δες που έχουμε φτάσει, τα τεχνικά μέσα δεν μπορεί να είναι το παν αύριο θα είμαστε κορυφή”.
Kοίταξα πίσω, είχε δίκιο, ο μόνος δρόμος και ο πιο ασφαλής ήταν προς την κορυφή. “Παύλο είμαι δίπλα σου φίλε, συνεχίζουμε πρέπει να συνεχίσουμε” του απάντησα.
Αφού φτιάξαμε προσωρινά το κραμπον με ένα κορδονέτο και εγώ ήμουν καλά αποφασίσαμε να συνεχίσουμε.
Ο πρώτος θα ασφάλιζε με το ένα σχοινί και πάνω στο άλλο που ήταν ελεύθερο θα έστελνε στον δεύτερο το μαρτον του.
Αυτή η διαδικασία, όπως και το βγάλε βάλε του κραμπον, μας καθυστέρησε πάρα πολύ, με πολύ κόπο φτάνουμε στην είσοδο της “Διαγωνίου”, που είναι χαρακτηριστικό σημείο της διαδρομής .
Έχει περάσει η ώρα και είμαστε κουρασμένοι, πρέπει να βρούμε σημείο για το μπιβουάκ, (μέρος για διανυκτέρευση).
Βρίσκουμε ένα πολύ άβολο πατάρι και σχεδόν κρεμασμένοι ασφαλιζόμαστε στο βράχο, η παραμικρή κίνηση στον ύπνο μας μπορεί να σημαίνει πτώση στο κενό.
Η δεύτερη ατυχία έρχεται το ίδιο βραδύ αφού διαπιστώνουμε πως αφήνοντας το μέρος που κοιμηθήκαμε χτες, έχουμε ξεχάσει το γκαζάκι.
Το τσάι οι σούπες και τα μακαρόνια που έχουμε για φαγητό είναι όλα άχρηστα, αλλά το σημαντικότερο δεν έχουμε νερό, εφησυχασμένοι ότι θα λιώσουμε στο μπιβουάκ έχουμε καταναλώσει το περισσότερο και μας έχει μείνει μόνο από μισό λίτρο στον καθένα, ενώ από φαγητό τώρα έχουμε μια φρατζόλα με μαρμέλαδα και μερικά συσκευασμένα γλυκίσματα.
Ημέρα 2
18 Αυγούστου 1992
Η νέα μέρα μας βρίσκει κρεμασμένους στο μικρό πατάρι, μας ξυπνά η πρώτη ηλιαχτίδα αφού χωρίς φαγητό και νερό όλη την νύχτα το σώμα ζητά ενέργεια και η μονή λύση είναι να μας ζεστάνει το πρώτο φως του ήλιου.
Τρώμε από μισό σάντουιτς και στο λιγοστό νερό που έχουμε ρίχνουμε μια σκόνη από χυμό, αποφασίζουμε να κάνουμε οικονομία και όταν διψάμε να τρώμε όσο πιο πολύ χιόνι γίνεται.
Ο καιρός είναι καλός και ριχνόμαστε στο σκαρφάλωμα. Παρά τη δυσκολία έχουμε πλέον ένα σταθερό ρυθμό και αυτή η διαδικασία μας έγινε συνήθεια, όλα πάνε καλά.
Το σκαρφάλωμα είναι συνεχής εναλλαγή σκληρού πάγου σε λούκια με σαθρά βράχινα σκαλοπάτια.
Ο Παύλος οδηγεί πριν την είσοδο για τη διαγώνιο
Το απόγευμα μετά από πολύ σκαρφάλωμα φτάνουμε σε βράχινο τοίχο, με μια πρώτη εκτίμηση φαίνεται δύσκολος περίπου 6ου βαθμού δυσκολίας, ο οδηγός που έχουμε στην περιγραφή του έλεγε ότι το πιο δύσκολο πέρασμα είναι 4ου βαθμού, αλλά σε μια τόσο μεγάλη διαδρομή είναι αδύνατο να βρει κανείς από πού ακριβώς πήγαινε οι πρώτοι.
Σε πολλά σημεία βρίσκουμε παλιά καρφιά και αφημένους ιμάντες, σκαρφαλώνουμε τον τοίχο και μετά ελπίζουμε να δούμε την κορυφή και την κλίση της διαδρομής να πέφτει, αλλά προς μεγάλη μας απογοήτευση βλέπουμε μόνο λούκια και βράχινα περάσματα.
Κάνουμε άλλες δυο σχοινιές και το σούρουπο μας βρίσκει αυτή την φορά σε καλύτερο πατάρι όπου στριμωχνόμαστε και περνάμε την δεύτερη νύχτα.
Δεν υπολογίζαμε το δεύτερο μπιβουάκ και πλέον η τροφή μας για όλη την ημέρα ήταν τα δύο μικρά κέικ και από μια Lila Pause.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αφυδάτωση και τα σκασμένα χείλια που πονάνε.
Τη νύχτα βλέπουνε σύννεφα να έρχονται από την ιταλική πλευρά, δε γνωρίζουμε την εξέλιξη του καιρού και ανησυχούμε πολύ.
Η νύχτα είναι εφιαλτική, η κούραση και η έλλειψη ενέργειας μας οδηγεί κάθε τόσο να ξυπνάμε και να αντικρίζουμε το ίδιο θέαμα.
Είναι πάρα πολλές οι ιστορίες και οι διηγήσεις παλιών ορειβατών για το τι σημαίνει να σε κλείσει ο καιρός στη Βόρεια ορθοπλαγιά.
Ημέρα 3
19 Αυγούστου 1992
Ξημερώνει τρίτη μέρα, τα σύννεφα πετούνε γύρω μας με μεγάλη ταχύτητα, η ανησυχία μας έχει μεγαλώσει, σκεφτόμαστε το ενδεχόμενο να τραβερσάρουμε ανατολικά προς την κόψη Horli, αλλά είναι πολύ δύσκολο αφού βρισκόμαστε πιο κοντά στη κόψη Zmutt.
Ξεκινάμε χωρίς πρωινό, μερικές τελευταίες γουλιές από το μπουκάλι και οι πρώτες σχοινικές σε πολύ δύσκολα βράχινα μικτά περάσματα. Η απώλεια ενέργειας και η εξάντληση είναι αισθητή, τα δάχτυλα είναι παγωμένα και στα ρελέ υποφέρουμε από τους πόνους προσπαθώντας να τα ζεστάνουμε.
Σε μερικά σημεία τα βράχια είναι σκεπασμένα από φρέσκα χιόνια, ανοίγουμε δρόμο και σε λίγο δεχόμαστε την πρώτη τονωτική ένεση αφού μετά από τρεις μέρες αντικρίζουμε κόσμο στην κόψη Horli, πράγμα που σημαίνει καλή πρόγνωση του καιρού αφού ανεβαίνει τόσος κόσμος για κορυφή.
Μετά από λίγο η κλίση γλυκαίνει, το χιόνι γίνεται πιο πολύ και αρχίζουμε να προωθούμαστε πιο γρήγορα .
Τότε μας εντοπίζει και ένα ελικόπτερο, ο εικονολήπτης που έχει πίσω παίρνει μερικά πλάνα, του κάνουμε το καθορισμένο νόημα, είμαστε καλά και δεν χρειαζόμαστε βοήθεια.
Οι πιλότοι μας χαιρετούν και το ηθικό μας ανεβαίνει πράγμα που δεν μπορούμε να το χαρούμε καθώς γελάμε και τα πληγωμένα χείλη από την αφυδάτωση ματώνουν και πονάνε.
Το αποκορύφωμα της χαλάρωσης έρχεται όταν συναντιόμαστε με δυο Γάλλους, οι οποίοι μόλις βγήκαν από την κόψη Zmutt, είναι η τρίτη μέρα και καθώς πλησιάζουμε στην κορυφή ακούμε όλο και περισσότερες φωνές, είναι περίπου μεσημέρι, ο καιρός ακόμα σύμμαχος, βρισκόμαστε σε μια πανέμορφη κόψη και στο τελείωμα της ένας μεταλλικός σταυρός, είμαστε στην Κορυφή…!
Στην κορυφή του Matterhorn 4.478m.
Ο κόσμος που βρίσκετε εδώ μας κοιτά με αμηχανία, δυο εξαθλιωμένα πρόσωπα με πολλά υλικά κρεμασμένα έρχονται από το πουθενά, ρωτούν να μάθουν από πού ανεβήκαμε και από ποια χώρα ήμαστε, ο Παύλος συνομιλεί με μια ομάδα Τσέχων, τον σκουντώ και του λέω “Παύλο ρώτα τους αν έχουν νερό”, δεν μου απαντά, τον σκουντώ ξανά “Παύλο πες τους για νερό!”
“Περίμενε σου έχω μια έκπληξη, κάτι καλύτερο από νερό”, τους μιλά και δείχνει προς εμένα, με πλησιάζει ένας από αυτούς και αρχίζει να με συγχαίρει και να με χτυπά στην πλάτη, αμέσως βγάζει από το σακίδιο του δυο μεγάλες μπίρες και μας τις προσφέρει. Δεν υπήρχε μεγαλύτερη ανταμοιβή εκείνη την στιγμή, αγκαλιαζόμαστε με τον Παύλο και μόνο εμείς ξέρουμε τι σημαίνουν αυτές οι στιγμές για μας……..
Η επιστροφή δύσκολη, από την κούραση δεν μπορούσες να ελέγξεις το σώμα. Παρόλα αυτά σε 6 ώρες βρισκόμαστε στην ασφάλεια της βάσης του Matterhorn και στο καταφύγιο Horli ψάχνοντας τα υπάρχοντά μας. Η καθαρίστρια του καταφυγίου τα νόμισε για σκουπίδια και τα κλείδωσε σε μια αποθήκη περιμένοντας το ελικόπτερο για την μεταφορά τους! Αλλά αυτό και η επεισοδιακή επιστροφή μου στην Ελλάδα είναι μια άλλη ιστορία.
Η διαδρομή μας, με κόκκινο και τα δυο σημεία που διανυκτερεύσαμε “Μπιβουάκ”
Πλέον είμαστε καλά και η σκέψη μας σε αυτό που πραγματοποιήσαμε, στην Ελλάδα μαθαίνοντας το νέο οι φίλοι μας, οργανώνουν μεγάλη γιορτή.
Για την ιστορία η πρώτη ανάβαση της Βόρειας του Matterhorn έγινε το 1931 από τους Γερμανούς αδερφούς Franz και Toni Schmid, πράγμα που τους χάρισε τιμητικό χρυσό μετάλλιο στους ολυμπιακούς αγώνες του Los Angeles.
Από τότε πολλοί Έλληνες επανέλαβαν την Βόρεια του Matterhorn, τελευταία ξεχώρισε η μοναχική επανάληψη του Πάνου Αθανασιάδη, που σκαρφάλωσε την διαδρομή, free solo, (χωρίς τη χρήση σχοινιού), σε 9 ½ ώρες το καλοκαίρι του 2013.
Με όλα τα παραπάνω προσπαθώ τελικά έμμεσα και άμεσα να σας πείσω ότι αξίζει κάνεις να δοκιμάσει την απίστευτη κάλους εναλλαγής συναισθημάτων διαδρομή και αν θέλετε σαν ένα είδος απόδοσης τιμής για τον άδικο χαμό του φίλου Θοδωρή Χριστόπουλου –Τεό, που κατά την προσπάθεια του να επιστρέψει με τους συντρόφους του από την επιτυχημένη ανάβαση της διαδρομής έχασε την ζωή του.
Άλλωστε αυτό είναι και το μήνυμα μου, σεβασμός στον άνθρωπο στο περιβάλλον στις ιδιαιτερότητες της κάθε διαδρομής για να μπορούμε να χαιρόμαστε την κάθε στιγμή στο βουνό.
Θέλω μετά από τόσα χρονιά να ευχαριστήσω τους φίλους που πίστεψαν τότε σε μένα και τον Παύλο και με την βοήθεια τους πραγματοποιήσαμε την πρώτη Ελληνική επανάληψη της Βόρειας του Matterhorn.